Nhông cát (Leiolepis belliana Gray) tên khác là dông cát, nhông biển, nhông cát sử nữ sinh... là một loài bò sát giống thằn lằn. Thân hơi dẹt bên ở chỗ tiếp giáp của phần lưng và phần bụng, có thể dài đến 0,8-1m kể cả đuôi. Chân mảnh, các ngón không có màng da. Lưng nhẵn bóng, có 4 đường sọc màu vàng nâu nhạt hoặc sẫm chạy từ gáy đến đuôi và rất nhiều chấm hình lục lăng màu lục xám, vảy nhỏ. Bụng màu nhạt có vảy lớn hơn. Đuôi dài, thuôn nhọn. Da có màu sắc biến đổi tùy lúc.
Nhông cát có loại to, nặng khoảng vài trăm gam, gọi là nhông thềm và loại nhỏ bằng ngón tay là nhông que. Nhông con được gọi là nhông cắc ké.
Nhông cát chỉ có ở các tỉnh miền Trung và là đặc sản từ Quảng Trị đến Bình Thuận. Nó sống ở những cồn cát dọc bờ biển cách bờ từ 50-100m. Nhông cát đào hang để ở và ăn lá, hoa của cây lục lặc, cúc dại, các loại côn trùng như dế, châu chấu, ong đất, kiến...
Về mặt thực phẩm, nhông cát có giá trị dinh dưỡng cao. Thịt của nó được chế biến cầu kỳ thành 7 món như nhông nướng, nhông hấp, nhông quay, nhông xào lăn, nhông làm gỏi với lá me non, chả nhông, cháo nhông. Món nào cũng ngon, lạ miệng, đậm đà hương vị xứ cát, gió biển với thịt ngọt, xương mềm, trứng bùi béo nhưng không ngấy, mật đăng đắng để lại hậu vị ngọt. Đặc biệt là nhông nướng ướp củ hành nén được nhân dân ở đây coi như món ăn - bài thuốc có tác dụng chữa sốt, cảm lạnh, đau nhức, ho, kém tiêu.
Có thể bạn chưa biết
Thịt nhông cát còn có thể chữa hen suyễn, ghẻ lở.
Theo Đông y, thịt nhông cát có vị ngọt, mặn, mùi thơm, tính bình, không độc, có tác dụng bồi bổ, giảm đau, kích thích tiêu hóa, tiêu độc, làm khô vết thương, được dùng như thịt cóc, thịt tắc kè để chữa suy dinh dưỡng, gầy còm, kém ăn, chậm lớn ở trẻ em dưới dạng cháo nóng được chế biến như sau: thịt nhông cát băm nhỏ, xào với dầu lạc cho chín, rồi đổ vào cháo đã nấu nhừ nhuyễn cùng với gia vị cho đậm, ăn đều đặn hằng ngày.
Những người làm thuốc ở địa phương cho rằng nhông cát hay tìm ăn chồi non của nhiều loại cây thuốc và uống những giọt sương đêm đọng trên lá cây nên thịt của nó săn, lành, chữa được chứng nhức mỏi gân xương, thấp khớp, tê bại. Dạng dùng thông thường là thịt nhông cát phơi hay sấy khô, tán nhỏ, rây bột mịn, uống 2-3 lần trong ngày, mỗi lần 10-20g. Có thể trộn bột với mật ong làm viên thuốc.
DS. Đỗ Huy Bích
Báo Sức khỏe & Ðời sống
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét